5S…Tertip, düzen ,temizlik…

5S…Tertip, düzen ,temizlik…

Yalın evinin temel taşından bahsediyoruz aslında, yani 5S’den. Her mekanın ilk kuralı olması gereken bir zorunluluk. Neden mi zorunluluk? Çünkü 5s olmadan özünde ortaya verimli ve kaliteli bir iş çıkması mümkün değildir.

5S terimi Japonca Seiri (ayıklama), Seiton (düzenleme), Seiso (temizlik), Seiketsu (süreklilik) ve Shitsuke (disiplin) kelimelerinin baş harflerinden oluşmaktadır. Bir üretim alanın da ya da bir ofis de belki de evimizde bile kullanmamız gereken bu zorunluluğun amacı temiz, düzenli, verimli ve yeterli disipline sahip mekanlar oluşturmaktır. Normal şartlarda iyi bir 5S disiplinine sahip bir mekan da istenilen ekipmanın saniyeler içerisinde (max. 30 saniye) ve istenilen standartlarda bulunması beklenmektedir.

Aslında konuyu şu şekilde örneklendirebiliriz;

Bir fabrika ortamındayız ve tüm ekipmanlar, civatalar, hammaddeler vs, kısacası üretim alanında kullandığımız her şey karmakarışık ve birbiriyle iç içe geçmiş şekilde fabrikanın stok alanında bekliyor ve biz saniyeler içerisinde bu stok alanından bir ekipmanı bulmak zorundayız .Fakat bu denli karmaşık ve belirli bir disipline sahip olmayan mekanda istenilen ekipmanı bulmamız pek mümkün olmayacaktır. Tam bu nokta da küçük bir devrim ile 5S yolculuğuna çıkmamız gerekecektir. Bu yolculuğu;

Ayıklama(Seiri) Adımı ile başlatırız… Fabrika içerisinde, bizim için gerekli olan ve kullanacağımız tüm ekipmanlar ile kullanılmayacak, arızalı ekipmanlar, müsveddeleri birbirinde ayırırız. Gereksiz gördüklerimizi alanımızdan uzaklaştırırız. Çünkü artık sadece ihtiyaç miktarımız kadarı ve gerekli olanlar ile yolumuza devam etmemiz gerekecektir.

Düzenleme(Seiton) adımı ile yolculuğumuzu devam ettiririz…Bir kenara ayırdığımız gerekli ekipmanlarımızı hazır, kullanabilir hale getirene kadar düzenlemelerde bulunur, onları kategorize eder ve onlar için uygun alanlar belirleriz. Standart bir isim, renk, rakam ve alan yaratırız. Herkesin aynı isim ile çağırmasını ister ve sadece gerekli ekipmanımıza özel bir alanda saklanmasını bekleriz.

Temizlik(Seiso) adımı yolculuğumuzun en ferah adımıdır… Ayırdığımız ve düzenlediğimiz ekipmanlarımızı ve 5S uyguladığımız mekanımızı temizler, siler süpürürüz. Hijyenik, her türlü ferah bir mekan yaratırız. Temizlik süremizi kısaltacak, kolaylaştıracak ya da temizlik yapmamıza gerek kalmayacak mekanizmalar yaratmak üzerine faaliyetlerde bulunuruz.

Süreklilik (Seiketsu) adımımızda ise… Artık her ekipmanın fark edilebilir hale gelmesiniz sağlarız. İlk 3S seviyemizi koruma altına almak için kontrol mekanizmaları geliştiririz. Tertip, düzen ve temizlik kontrollerini sağlayacak denetimler, kontrol listeleri ya da belirli periyotlarda toplantılar yaparak ilk günkü karmaşaya dönmesini engelleriz.

Disiplin(Shitsuke) ise son ama en önemli durağımızdır…Yapılan tüm çalışmaları tüm fabrika geneline yayarak, takipçisi oluruz. Bu işi disiplinin de devam ettirmez isek ilk adıma geri dönmek sorunda kalırız. Artık 5S kültürümüz oluşmuştur ve herkes ne yapacağını gayet iyi bilir hale gelmiştir.

Başlattığımız 5S devrimi sayesinde;

· Bekleme mudalarının ve dakikalarca belki saatlerce gerekli ekipmanı aramanın önüne geçmiş oluruz.

· Daha temiz daha disiplinli ve daha sağlıklı bir alan oluştururuz.

· Daha iyi hissedilen ruhsal durumlar oluşur ve asıl yapmamız gerekilen işe daha kolay adepte oluruz.

· Belki de yok zannettiğimiz ve defalarca yenisini aldığımız ekipmanları yeniden gün yüzüne çıkartarak gereksiz ve yüklü maliyetlerden kurtuluruz.

Aslında bu devrim sayesinde fark etmediğimiz binlerce faydaya ulaşmış oluruz. Her mekan da en önemli ve ilk kural 5S’i doğru yapmak olmalıdır.